Mijn moeder wil niet meer

En toen was het op. Eerder dan ik me voorgesteld had. Ik wist het meteen, toen ik mijn moeder zag, die tweede kerstdag, nadat ze voor de zoveelste keer gevallen was. Ze had het opgegeven. En zo was het. Eerder al had zij het eten of de medicijnen die ze moest slikken ter bestrijding van reumatische artritis, geweigerd. Steeds vaker weigerde ze. En vanaf tweede kerstdag weigerde mijn moeder definitief te eten, te drinken en haar medicijnen te nemen. Ze kneep haar lippen op elkaar, schudde ‘nee’ met haar hoofd, dat ze vaak ook nog wegdraaide. ‘Wil je dan dood?’ vroeg ik haar. ‘Ja’, knikte ze en zij keek er volkomen helder bij, een moment, voordat ze weer wegsufte. Haar uitgeholde hersens konden het niet bedacht hebben, maar iets in haar, had een duidelijk besluit genomen. Het was genoeg geweest. Het was op. Ik zag het aan haar: de levenszin was vertrokken. En mijn moeder zou er achteraan gaan. Zij wilde het vervolg van haar ziekte niet meer leven: opgesloten worden in een rolstoel omdat ze niet meer op haar benen kon staan, toch willen lopen omdat ze niet vastgezet wilde worden, bedlegerig worden, nog veel meer vallen…

Drie weken had mijn moeder nodig om te sterven. Het waren afschuwelijke weken, want doordat ze geen pillen meer slikte tegen de reumapijn, brak die pijn in volle vaart door, nog los van alle pijn die ze gehad moet hebben van de laatste valpartijen. Liggen in bed ging niet meer, zitten in de stoel ging niet meer, lopen ging niet meer. Ik liet haar drinken als ze wilde, ik bood haar lekkere hapjes aan, waarvan ze er soms eentje nam, maar snel genoeg wilde ze ook die niet meer. Lang niet alle verzorgenden op de verpleegafdeling begrepen wat er gaande was. Maar tenslotte mocht mijn moeder dan toch vertrekken. Ze zwoegde zich naar haar dood: een hele week lang bleven we dag en nacht bij haar om haar te laten weten dat ze mocht gaan. Het was mooi geweest.

En toen mijn moeder tenslotte gestorven was, kwam het gezicht zoals wij dat van vroeger kenden een beetje terug: het gezicht van een heel lieve moeder, die het leven geleefd had zo goed ze kon, die vrede had met haar dood en haar kinderen. Nu waren de ziekte en het zorgen voorbij.

Gepubliceerd in: Zorgbelang, Gezond lijfblad voor alle Limburgers, nummer 4, 2013